Bu yazımda size köyümüz ve özellikle KUŞMER yaylamızda yılların deneyimi sonucunda büyüklerimiz tarafından bulunan ve konulan günümüze değin devam ede gelen kurallar ve ör ve geleneklerimizden bahsetmek istiyorum.Mlesef yılların tecrubesi olan bu geleneklerimiz unutulmaya yüz tuttuğundan bildiğim kadarıyla yazmaya çalışacağım.
Herbirimizin göz bebeği olan ve yılboyo 9 ay özlemini çektiğimiz yaylamız burada tam içeriğini bilemediğimden anlatamıyacağım atalarımızımn uzun uğraşı ,meşşaketler vede maddi fedekarlıklar sonucunda alınmıştır.Babamdan dinlediğim kadarıyla pulur beylerine enson adam başı 20 kırmızı lira verilerek mülkiyetimize geçirilmiştir.Daha sonraları mülkiyet konusunda bazı sorunlar yaşandıysada bunlarda aşılarak ozamanın devrinde 20 kırmızı lira veren 366 kişi olarak hak sahibleri belirlenmiştir ve köyümüz tüzelkişiliği adına tapusu alınmıştır...!Geçmişte bu yaylamızın mülkiyetinde emeği geçen herkesten yaşayanlara ALLAH'dan sağlık veselamet; ölenlerede engin rahmetler dliyorum...!!
Pekiii...Bukadar zahmetler sonucuna kazanılan KUŞMER yaylamız ile ilgili öteden beri süre gelen gelenek ,örf-adet ve kuralların hepsini biliyormusunuz...???Kesin olan ve değişmeyen kurallarve gelenekleri dilimin döndüğü ve bildiğim kadar yazmaya çalışacağım.
1-)Kuşmer yaylamızın çayırının hisse sayısı, yaylayı zamanında satın alan 366 kişi ile sınırlı olduğunu ve bu hisse sayısını bugünekadar hiç değişmediğini ve bugün nekadar para verilirse verilsin bu hissenin (triyon verilsedahi) 367 olamıyacağını...
2-)Bu hissedarların kendileri veya sülalerinin devamı olanın kişilerinin dışında ,ölçüsü ne olursa olsun maddi bir değerle yaylada ev yapamıyacağını ve çayırda hisse sahibi olamıyacağını...
3-)Yaylamızda misafirliğinin dışında tek bir inekle yaylacılık yapamıyacağını(Geçmişte bu tür girişimler olduğu,ama kğy ihtiyar heyeti kararı ile bu ineklerin tesbiti sonucunda ineklerin kesidiğini ve parasının o kişiye köyce ödendiğini)...Yani yaylamıza''ELMALI''tabiri ile inek gelemediğini...
4-)Yaylamıza hertürlümal ile(inek,koyun ,keçi) inim ve çıkımın imzalı köy kararı ile çıkıldığını,bir gün dahi olsa mallar ile erken gidene mal başına ceza kesildiğini...
5-)Hasbel kader malların yayla çıkımında hızlı gidip gününden evvel yaylasınırına gelindiğinde,ertesi günün ilk saatlerinin gelmesi için kemerde saat 24'de kadar beklenilip ondan sonra yaylasınırlarına girilebildiğini...
6-)İnimde de aynen köy kararına uyulduğunu yani sebepsiz keyfi köye son baharda inilemediğini(ancak zorunluluk arzeden hallerde:hastalık,ölüm gibi) durumlarda muhtardan özel izin alınarak köyde ahırda inekleri saklamak kaydıyle izin verildiğini....
7-)Yaylada ineklerin birkaç çoban eşliğinde yön belirtilerek meranın ot rezervini tahrip etmemek için bilimsel otlatma olan (MÜNAVEBELİ) otlatmanın yapıldığını...
Yaylada çoban başının belirttiği yöne ineklerin sürülme mejburiyetinin bulunduğunu ,aksi yöne giden mallarda çobanın sorumlu olmıyacağını;ancak çobanların'' sürü''dediği yönde bir ineğin kaybolması halinde mal sahibi ile o ineği buluncaya kadar dağ-taş ,komşu yaylaları gezmek zorunda olduğunu....
9-)Yayla nahırında 5- 10 tane olabilen başı boş öküzlere ''ÖKÜZ HAKKI''adı altında her haneden yarma.kepek.un gibi yem toplanarak öküz sahiplerine verildiğini....!!! Ve buna karşılık o öküzlerden diğer hanelerin inekleri için görev beklediğini(!!!!)....
10-)Nahır çobanlarının hersabah nahıra gitmeden sıra ile her hanede yaylasonunakadar yemek yemenin adet olduğunu....
11-)Yaylanın ortak bir çayırı olduğunu..Sosyalizmin ilk uygulayıcısı olan Sovyet Rusyadan evvel bizim bu yaylada sosyalizmin uygulandığını..Belkide sosyalizmin doktrin babası olanMARKS'in ilk ilhamını bizim yayladaki ortak çayırdan aldığını(!!!!!!).....Şöyleki:Bilen bilir..Bilmeyen için yazıyorum:Yaylamızda yaylamızı ilk alan 366 kişinin ortak olduğu bir çayır var.Bu çayırda bu kişilerin veya varislerinin hakkı var ama kimsenin yeri belli değil.Bu çayır ortak kesilir ve dağıtılır...Bilahare çayırla ilgili detaylı yazı yazmayı düşündüğüm için şimdilik bukadarla bitiriyorum..
12-)Eski yıllarda 3000 adetin üzerinde yaylada inek olduğunda Komşu dağ köyü olan Files ve Heneke'den mera kiralandığını....
13-)Yaylada ineği olanlar çobanlara verilecek para için inek başına günün rayicine göre belli bir para verdiğini...
14-)Yaylada evi olan ve çayırda hissesi olan içn yıllık korukçi parasıverdiğini...
15-)Yaylada yayladan inildikten sonra evlerden hırsızlık ile bir eşyanın kaybolması veya çalınması halinde kış korukçisinin bunu tazmin etme zorunda olduğunu...
16-)Yaylada yeni ev yapacakların evin arsasıda dahil enfazla 250metre kare bahçenin olabileceğini, bahçe duvarının 15cm. kadar geniş olsa yıkıldığını....
17-)Yaylada yeni yapılacak evlerin muhtarlık izniyle muhtarın uygun göreceği bir yere ev yapılabileceği gelişi güzel istenilen yere ev yapılamıyacağını....
Biliyormuydunuz....????
Aslında bu kuralların dışında yaylamızın bu kurallarının içinde yer alan daha detay uygulamalar,örf adet gelenek ve görenekler vardır...!!!Bunlarıda inşallah ilerde başka başlık altında derleyip yazmaya çalışacağım...
Güzel yaylamızın tanıtımına biraz ışık tutabildiysem nemutlu bana...
Tüm KUŞMER sevdalılarına sevgilerimle.......!!!!!!
