gönderen İlkay Durgun » Sal Şub 12, 2008 5:09 pm
"Hangi Osmanlı ?" diye de sormak lazım tabi.Osmanlı 600 yy hüküm sürmüş koca bir imparatorluk.
Osmanlıya sadece türk imparatorluğu yada sadece islam imparatorluğu olarak bakmak ne derece doğrudur? bu soruyuda sormak gerekir elbette.
Osmanlı bu tıprakların geçmişidir.Övünmemiz elbette hakkımızdır.Söylendiği gibi bin çeşit ırkın,bin çeşit mezhebin bir arada yaşadığı,sosyal hayat içinde karıştığı,devleti yönetme konusunda din,ırk kopleksleri yaşamamış bir dünya imparatorluğudur osmanlı.Bunlarla övünmeliyiz elbette.
Ancak Osmanlıyı her gittiği yere sadece adalet götürmek için gitti demek osmanlıyı eksik anlamamıza, daha da kötüsü bugün her gittiği yere demokrasi götürüyorum diyenlerlerle de karıştırılma durumu vardır.
Osmanlı istilacı imparatorluktu,dönem zaten fetihler dönemiydi,her güçlü devlet kendi coğrafyasına ve gücü yettiği yelere istilaya gidiyordu.Siz gitmezseniz başkaları gelirdi.Ancak osmanlı emperyal değildi.gittiği yerlerin yerüstü yada yer altı kaynaklarını alıp ana yurduna getirmek ve oradan bir sermaye edinmek gibi bir ilişki biçimi yoktu.Genelde istila ettiği toprakların yerel idarecilerini yine kendi politikaları doğrultusunda muhafaza ediyordu.Halkını kesip kılıçtan geçirmiyor yada ucuz iş gücü olarak kullanmıyordu.Yada köle yapıp tarlalarında çalıştırmıyordu.Çok dar kapsamlı kölelik vardı ancak oda batıda görülen vahşilikten çok uzaktı.
Daha öncede söylediğim gibi Osmanlı'yı okumak,anlamak gerekir.Ondan bugün dahi çok şey öğrenebiliriz.Hem iyi örneklerinden hem kötü örneklerinden.
Osmanlı isyanların tarihide olmuştur.İmparatorluğun her yerinde sayısız isyanlar olmuştur çeşitli sebeplerle.Celali isyanları yüz yıl kadar sürmüş hatta padişahı bile tahttan kırk gün kadar indirmişlerdir.Yani adaletten herzaman bahsetmek mümkün olmamıştır.Ne yazıkki mesela binlerce alevi şah ismail le osmanlı kavgası arasında kaldığından yavuz selim tarafından katledilmiştir.Bunun gibi onlarca yüzlerce örnek sayılabilir....Bu kadar isyanın olduğu bir imparatorlukta mutlak adaletten bahsetmek her zaman mümkün değildir.
Osmanlıyı okuyalım,öğrenelim ama asla ,ne küçümseyelim,ne aşağılayalım,ne haksız suçlayalım, nede bugünkü amerikan vahşleriyle karşılaştıralım.Amerika vahşidir,osmanlı ise uygar.