Osmanlı ; "Rahat bırakın beni uleeeeyn! siz kendinize bakın,kendi zamanınızı izleyin,kendi döneminizin zalim imparatorluklarını konuşun,bu zalimler karşısındaki yenilmişliğinizden utanın" diyecek nerdeyse, tarihin derinliklerinden bir ses verebilse...
Herkes ideolojik saplantısının,yada tutsaklığının içinden bakarak tarih okuması yapıyor.Aslında çoğunluklada okumadan.
Daha önce da yazdığım gibi,osmanlıyı övmek yada yermek ne demek.Osmanlının umurunda mı bu.O ömrünü tamamladı ve yok artık.Ama osmanlının ömrüne bakarak çok ciddi sosyolojik,ekonomik,siyasi bilgiler edinebiliriz.Tarih insanlığın bilinç altıdır.Bilgi birikimidir.Bu güne kadar ulaşmış hiç bir değer yok ki, tarihin o bilge ışığından faydalanmamış olsun.
Ben mesela sormak isterim;osmanlının o büyük ailesi _dede,baba,çocuk hatta kardeş çocukları _ bugünün çekirdek ailesine oranla toplumsal yaşama katkısı nedir,bireye,demokrasiye,dayanışmaya,insan gelişimine,ruh sağlığımıza,yabancılaşmaya,hümanizme katkısı nedir.? Toplumun bu en küçük grubunun giderek daha da atomize hal alması, bizden mesela neleri aldı? ön yargılı olmayalım neleri kazandırdı? sorusunu da soralım.
Mesela altıyüzyıl süren bir imparatorlukta bin çeşit kavmin,bin çeşit mezhebin sokakta,çarşıda kız alıp kız vermede,aşkda meşkte,mimaride,şehircilikte ortak değerler üretmesinin sırrı neydi? bu kardeşleşmenin hamuru neydi?coğrafya mı ,islam mı? anadolunun o çok kavimli bin yıllık geçmişi mi?
Osmanlıda neden bu kadar çok isyan olmuştur.Bu isyanların karakterleri neydi.Osmanlı bu isyanlarla nasıl başetti,hangi politikaları uyguladı,ne sonuçlar aldı.Bunların incelenmesi cumhuriyet dönemi isyanlarını anlamamıza ve çözmemize katkısı ne olur?
Gibi herkes benzer sorular sormalı,bunları tarihin derinliklerinde araştırıp bulmalı ve gözümüze sokmalıdır.Ancak;Bugün çok az olan butür bilimsel çalışmalar yerine, tarihi övgü ve yergi olarak ele alıp,kendi bugünki ideolojimize payanda yapıyoruz.Oysa bu payanda hep eğreti durur.Yergiside,övgüsüde.
İlber Ortaylı bir televizyon programında şöyle diyordu
"osmanlı üzerine o kadar çok bilgi belge varki hepsi üzerinde bırakın çalışmaya,derlemeye ve toplamaya bile malesef başlayamadık.Daha hiç dokunmadığımız belgeler ,bilgiler var."
Yazık.Seksen yıllık cumhuriyetimiz, onlarca üniversitemiz var ama biz o övündüğümüz yada yerdiğimiz tarihimiz hakkında henüz herşeyi bilmiyoruz.İlgilenmiyoruz.Spekülasyonlar yaparak,ideolojik çıkarımlar yaparak,kulaktan dolma bilgilerle, büyük ama hayali,haksız,vahşi bir tarih tartışmasını yapmasını seviyoruz.Tarihi boş zamanlarımızda, çekirdek çitleyip geyik malzemesi yapmayı seviyoruz.Tarih bizim kuruyemişimiz değildir.
Onca ünivesite,onların tarih bölümleri,tarih kurumu; bilimden uzak ,ideolojik kavganın mermileri olarak görüyor tarihi.
Nediyim ...Allah bize tarihin o bilge sabrını,aklını versin...
Muhabbetle...
